TREK DE GEZONDE KAART BIJ KEUZE VENDINGMACHINE
OP SCHOOL

Gezondheid en cashless betalen zijn de trends

Bij de keuze van een vendingmachine is het belangrijk om een toestel en formule te kiezen die het best bij uw onderwijsinstelling passen. Welke boodschap wilt u meegeven aan de studenten? Zo valt het op dat er de laatste jaren vooral veel vraag is naar gezonde snacks en suikervrije dranken. De klassieke snoep- en fris­drankautomaten worden steeds meer getransformeerd in machines waar verse producten te koop zijn. Iets wat bovendien sinds 2016 erg gestimuleerd wordt door de Vlaamse overheid.

Engagementsverklaring

Zoals veel zaken in België er is niet echt een strikte wetgeving voorzien voor vending op scholen. In 2016 is er echter wel een engagementsverklaring opgesteld tussen de overheid en enkele belangrijke partners. Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen hebben samen met verschillende partners uit de voedingsindustrie, de koepel van automaatleveranciers, vertegenwoordiger voor water, cateraars, VIGeZ en onderwijspartners het engagement aangegaan om tot een evenwichtig en gezond beleid te komen in Vlaamse scholen. In die engagementsverklaring verbinden deze partners zich ertoe om inspanningen te leveren.

Verdeling per categorie

De aangeboden producten worden verdeeld in vier categorieën:

• Producten uit het aanmoedigingsbeleid: zijn steeds ruim beschikbaar. Bv.: water, melk, vers fruit;

• Producten uit het gedoogbeleid: beperkt beschikbaar. De scholen kunnen zelf de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de producten bepalen (fruitsap, yoghurt met fruit);

• Producten uit het uitdoofbeleid: beperkt beschikbaar voor scholen. Scholen kunnen ervoor kiezen om het aanbod af te bouwen met horizon 2020-21. Ze kunnen er ook voor zorgen dat ze hun doelen sneller kunnen realiseren (gesuikerde frisdrank, worstenbroodjes ...);

• Producten uit het verbodsbeleid: deze worden helemaal niet in scholen aan­geboden (energiedranken, alcohol).

Verschil basis- en secundair onderwijs

Belangrijk hierbij is dat er een verschil wordt gemaakt tussen basis- en secundair onderwijs. Frisdranken zijn zo al even uit den boze op basisscholen. Voor beide wordt er gestreefd naar een frisdrank- en suikervrij aanbod in scholen. Waterautomaten en healthy snacks staan centraal. Hoewel universiteiten wel frisdranken mogen aanbieden, kiezen ze ook steeds steeds meer voor gezonde alternatieven van gesuikerde frisdranken en trekken ze ook voluit de kaart van de gezonde snacks.

Aanbod

Er wordt meer gekozen voor gecombineerde vendingmachines: zowel dranken als snacks kunnen verkregen worden via deze automaten. Drank- en snackautomaten zijn de meest gekozen automaten. Toch is er een evolutie op te merken waarbij versautomaten (waarbij er salades, fruit, smoothies en verse maaltijden aangeboden worden) sinds enkele jaren aan populariteit winnen. Sommige scholen die ook een eigen kantine hebben, gebruiken hun automaat om overgebleven verse maaltijden of broodjes te verkopen in hun automaat om voedselverspilling tegen te gaan.

Formaten

Het formaat van de vendingmachines hangt voornamelijk af van het aantal leerlingen of studenten. Er zijn automaten met bijvoorbeeld 36, 48 of 60 spiralen. De al dan niet aan­wezigheid van een kantine is ook een belangrijke factor voor de gewenste grootte van de vendingmachines. Standaard is er een oppervlakte van 1 m² nodig.

Prijsbeleid

Er heerst geen vast prijsbeleid wat betreft de inhoud van de automaten. Dat is de keuze van de school zelf. De prijzen worden bepaald door de uitbater van de automaten. Als een school zoals bovenstaand voorbeeld (overschot kantine) hier gebruik van maakt, dan bepaalt hij uiteraard zelf de prijs. Afhankelijk van de visie van de onderwijsinstelling wordt er al dan niet een meerprijs aangerekend.

Personalisatie automaat

Wat betreft de personaliseerbaarheid van een automaat zijn er weinig beperkingen. Bovendien heeft een gepersonaliseerde automaat ook voordelen. Zo kun je een bepaalde boodschap overtuigender doorgeven en kan deze het middelpunt van belangstelling worden. Er wordt ook steeds meer gebruikgemaakt van een fullwrapping met een mooi design erop.

Plaatsing

Hoeveel?

Hoeveel automaten het best geplaatst worden, hangt vooral af van het aantal studenten en de omvang van de onderwijsinstelling. Zo volstaat 1 vendingautomaat voor 100 tot 200 studenten. Vanaf 300 studenten wordt het best voor 2 automaten gekozen en zo verder. Vaak wordt er geopteerd om toch al 2 of 3 toestellen te plaatsen, zodat er een gevarieerd aanbod is van drank, snacks en verse voeding.

Waar?

Hoewel veel onderwijsinstellingen ervoor kiezen om automaten buiten te plaatsen, raden de aanbieders dat absoluut niet aan. De weersomstandigheden zijn in België te gevarieerd en dat is niet interessant naar energieverbruik toe. Ook voor de producten in de automaten zijn te grote temperatuurwisselingen niet goed. Daarom is het beter om automaten binnen de gebouwen te plaatsen. Sommige aanbieders bieden echter een speciale behuizing aan die wel geschikt is voor buiten. Vaak wordt er gekozen om deze nabij de sporthal, refter of secretariaat te plaatsen, zodat studenten bijvoorbeeld meteen na het sporten een verfrissend drankje kunnen kopen.

Formules

Huren versus aankopen/leasing

In de meeste gevallen kiezen scholen ervoor om een automaat te huren. Er is vaak een te klein budget om een eigen toestel aan te kopen. Bovendien biedt dit heel wat voordelen. De meeste aanbieders werken met een aantal formules waaruit klanten kunnen kiezen. Huren betekent in de meeste gevallen een grotere flexibiliteit in service. Als er een verandering in het assortiment gewenst is, wordt dit zo goed als altijd gratis gedaan. Bij een koop wordt alles wel in rekening gebracht. Daarnaast is het ook heel makkelijk om van vendingtoestel te veranderen, mocht dat nodig zijn. Sommige vendingpartners werken met een proefperiode bij interesse om een toestel te huren. Bevalt het toestel of de service u niet, dan kan probleemloos en kosteloos het partnerschap gestopt worden. Bij huren hangt dit meestal vast aan een minimumperiode van 1 jaar. Sommige aanbieders bieden ook leasingcontracten aan. De interessante prijzen zorgen ervoor dat dit een veelgekozen optie is.

Service

Doorgaans worden er verschillende servicepakketten waaruit de onderwijsinstelling kan kiezen, aangeboden. Dit gaat van een basis-service waarbij de scholen zelf instaan voor het aanvullen en de technische service van de automaten tot een fullservicepakket waarbij u als klant volledig ontzorgd bent. Dat gaat zelfs tot de financiële opvolging zoals het verzorgen van het wisselgeld. De opvolging start al voor de aankoop, dit gaat van de indeling van het toestel tot betaalsystemen enz. Na de verkoop mag u rekenen op een 24/24 en 7/7 technische service. Bij het plaatsen van een vendingmachine worden er door de aanbieders uitgebreide instructies gegeven aan de persoon die het automaat zal beheren.

Uitbating

De vendingpartner levert meestal enkel de automaten, maar niet de inhoud. Scholen kunnen er echter ook voor kiezen om zelf de automaten aan te vullen of ze kunnen dit uit­besteden. Afhankelijk van het assortiment, aanwezig in de machine, wordt er gekeken welke uitbater de beste is per onderwijsinstelling.

Kosten

Exacte kosten zijn moeilijk om mee te geven. Afhankelijk van welke formule, formaat, aanbod, personalisatie enzovoort er gekozen wordt, verandert het kostenplaatje. Maar voor elk budget is er een gepaste vendingmachine.

Trends

Cashless

Er wordt voornamelijk nog cash betaald bij vendingautomaten. Toch zien de aanbieders een steeds grotere opkomst naar het cashless betalen via het bancontactsysteem of mobiel betalen. De meeste toestellen zijn standaard uitgerust met een contantgeldmodule, wat dan kan worden uitgebreid met een cashless betaalmodule, of zelfs een eigen betaalsysteem, als dat gewenst is.

Gezonde snacks

De consument is duidelijk op zoek naar healthy snacks. Verse sapjes, fruit of salades zijn erg in trek bij het grote publiek. 

 

TIPS
• Vul een vendingmachine altijd van achteren naar voren aan. Hiermee garandeer je dat de oudste producten vooraan zitten. (FIFO)
• Lopen sommige producten niet goed? Grijp op tijd in en pas het assortiment aan. Dit gebeurt meestal gratis.
• Koop in kleine hoeveelheden aan: vaak geldt vandaag besteld, morgen in huis. Zo heeft u weinig stock nodig.
• Zet in op bioproducten en gezonde producten: laag in calorieën, minder vetgehalte, vegan, glutenvrij ...
• Plaats de vendingmachine op een strate­gische plaats, bijvoorbeeld aan de kantine of sporthal.