Gemmotherapie: alles zit in de knop

Het was een Belgische arts, dokter Pol Henry, die de 'uitvinder' is van de gemmotherapie. Hij publiceerde in de jaren '60 de resultaten van zijn onderzoek in fyto-embryologie en kort nadien werd de term 'gemmotherapie' overal ter wereld aanvaard. Deze vorm van fytotherapie wordt gebruikt in de behandeling van allergie en gewrichtsproblemen, maar is vooral gekend als stressregulator en voor zijn immunostimulerende werking.

Knoppen die net voor het uitkomen worden geoogst, de jonge wortels, de bast van jonge takken en jonge scheuten zijn uit embryonaal weefsel samengesteld en nog in volle ontwikkeling. Ze bevatten het volledige evolutionair proces van de plant, zijn overlevingskans, zijn aanpasbaarheid aan het milieu en energie... Alles wat het menselijk lichaam kan gebruiken. Het precieze werkingsmechanisme van de knop is niet echt gekend. Het is een informele actie met hoog potentieel die gelinkt is aan zijn bio-energie.

De kracht van embryonaal weefsel

De samenstelling is rijk aan nucleïnezuren en groeihormonen. Ze bevatten ook vitaminen, oligo-elementen en mineralen. Alle leden van dezelfde familie bezitten echter niet dezelfde eigenschappen. Het meest courante voorbeeld daarvan is de linde, waarvan de variëteit Tilia tomentosa farmacologisch het meest krachtige is. Zijn sederende werking zit vooral in de bloemen, maar zijn bloedzuiverende en diuretische kracht zit in het spinthout van de boom. Gemmotherapie wordt vaak aanbevolen door kinesiologen, voedingsdeskundigen en acupuncturisten. Gemmotherapie zou inwerken op de Chinese energie-meridianen. Zijn ontgiftende werking via de voeding zorgt voor een afvoer via de uitscheidingsorganen.

De klassieke galenische vorm

Om deze embryonale fytotherapie het meest doeltreffend toe te passen, kunnen we het beste geconcentreerd glycerinemaceraat of moedermaceraat gebruiken. Het fabricatieproces van glycerinemaceraat is gelijkaardig aan dat van moedertinctuur, volgens de farmacopee het equivalent van 1 op10 van de gedroogde plant in alcohol (1D). Dit verschilt van het mengsel alcohol/glycerine/water dat voor moedermaceraat wordt gebruikt en zich verhoudt als 1 op 20, vanuit het droge gewicht van de knop. Water is belangrijk voor de extractie van de actieve delen en de transmissie van de energetische informatie van de knop. Dat wil dus zeggen dat, volgens deze principes, glycerinemaceraat twee keer minder geconcentreerd is dan moedermaceraat. Na maceratie verdunnen bepaalde laboratoria tien keer moedermaceraat met water om zo een mengeling water/alcohol/glycerine maceraat D1 te bekomen. Het verdient echter de voorkeur om geconcentreerd glycerinemaceraat te gebruiken omdat het alcoholpercentage in dat geval tien keer minder omvangrijk is, de posologie minder vervelend is (tellen van de druppels) en de kost ook minder is (minder alcohol).

Aan de toog

Elke behandeling moet verstandig en volgens de juiste dosering worden toegepast. Dankzij zijn expertise kan de apotheker het goede fytotherapeutische advies geven en openstaan voor alle vragen van patiënten die kiezen voor gemmotherapie. Het product dat, binnen gemmotherapie, het vaakst aan de toog wordt gevraagd is de knop van de zwarte bes ( Ribes nigrum) voor zijn immunostimulerende en anti-inflammatoire eigenschappen. Onderzoek naar de knop van deze bes heeft een belangrijke ontstekingsremmende werking aangetoond. Dat komt omdat ze een stimulerende werking heeft op de bijnierschors met een verhoging van de intrensieke cortisoneproductie. Twee studies hebben aangetoond dat de anti-inflammatoire werking van de knop van de zwarte bes vergelijkbaar is met indomethacin. De toepassing bij gewrichtspijn en reuma zijn genoegzaam bekend. De knop bevat ook flavonoïden, krachtige antioxidanten die de microcirculatie verbeteren. Vandaar dat ze vaak worden ingezet in de behandeling van zware benen en capillaire fragiliteit. De anti-inflammatoire werking, gekoppeld aan een diuretisch en drainerend effect van de afvalstoffen van het organisme laten ons toe de bes ook aan te raden bij de behandeling van jicht. Bij de allergische patiënt laat de 'cortisone-like' werking toe om het gebruik van traditionele anti-histaminica en corticoïden te beperken. Denken we maar aan hooikoorts, de basisbehandeling tegen astma en allergische rhinitis. De verschillende toepassingsmogelijkheden tonen aan dat een degelijke bevraging van de patiënt om alle symptomen duidelijk in kaart te brengen, noodzakelijk is.

Contra-indicaties

Zwangere of zogende vrouwen mogen geen knoppen innemen met hormonale eigenschappen (frambozenknop, rode bes, redwood en eik) Binnen gemmotherapie hebben we ook complexen, die verschillende knoppen in één fles bevatten. Zonder het advies van een gemmotherapeut mogen die niet aan kleine kinderen worden toegediend. Vandaag de dag vinden we ook verschillende vormen van fytotherapie in commerciële handelszaken. Die geven aanleiding tot automedicatie maar die kunnen ook schadelijk zijn als ze niet op de juiste manier worden toegepast. De apotheker staat wel garant voor de juiste keuze van therapie. Zijn advies moet de patiënt verzekeren van een veilig en correct gebruik van gemmotherapie.