Vitamine C: to snot-or-not
Vitamin The Sugarcubes,1982
In het artikel "10 feiten en fabels over voeding en het immuunsysteem" in Het Laatste Nieuws werd weer eens een loopje genomen met de waarheid. Het verband tussen de inname van vitamine C (ascorbinezuur) en het optreden van verkoudheden werd als feit bestempeld door Heleen Becuwe, een voedingsexperte. Het is haast even hardnekkig als het fabeltje van Popeye en zijn spinazie.
Of is er dan toch een wetenschappelijke bron van waarheid te bespeuren in het vitamine C epos de laatste jaren? En moeten we onze opinie dan toch herzien?
Vitamine C is een anti-oxidant waaraan al heel lang positieve eigenschappen toegeschreven worden. De B- en T-lymfocyten worden in hun groei gestimuleerd wat de cellulaire en humorale immuniteit verbetert (Carr & Maggini, Nutrients, 2017).
Sinds in de jaren 70 de dubbele Nobelprijswinnaar Linus Pauling de loftrompet begon te steken over vitamine C, in zijn boek Vitamin C and the Common Cold (1970), blijft vitamine C regelmatig terugkeren in de media als middel ter preventie en behandeling van verkoudheden. De woorden van een autoriteit wegen altijd extra door en dat jarenlang.
Ook dokter Herman Le Compte deed graag zijn duit in het zakje van de vitamines.
De website Gezondheid en Wetenschap liet begin 2024 licht schijnen op deze materie, voornamelijk gebaseerd op de Cochrane Database Review uit 2013. Een beetje magertjes en verouderd als fundament ... Genoeg redenen om het toch nog eens van dichtbij te gaan bekijken.
We kunnen geld uitsparen door te stoppen met supplementen te slikken die we massaal weer uitplassen
Er wordt de laatste decennia heel uitvoerig onderzoek gedaan naar het verband tussen vitamine C en verkoudheden. De wetenschappers wilden allemaal in de voetsporen treden van Dr. Pauling.
Er wordt meestal geen reductie in de incidentie van snotvallingen genoteerd. Op de duur van de infectie wordt er vaak een zeer kleine reductie teruggevonden (gereduceerd met ongeveer 10% bij volwassenen en 15% bij kinderen). Volgens de Cochrane Database of Systematic Reviews verkort het de infectie met een halve dag (6,5 versus 7 dagen) (Hamilä & Chalker, 2013).
Dit zijn dus kleine, minimale reducties met weinig klinische significantie en relevantie. Op de behandeling wordt over het algemeen geen effect aangetoond. Een recente meta-analyse door dezelfde experten toonde aan dat de ernst van de infectie afneemt, maar niet de duur van de infectie. De ernstigste symptomen werden wel door vitamine C aangepakt (15-26%) (Hemilä & Chalker, BMC Public Health, 2023).
Bij Koreaanse militairen op kamp verminderden het aantal verkoudheden (Kim et al., BMJ Mil, 2020). Oudere studies toonden dat ook al aan voor (ultra)marathonlopers, skiërs en soldaten in het poolgebied (Peters et al., Sports Medicine, 1996).
De cost-benefit ratio van een product dat relatief goedkoop is, zelfs in hogere doses relatief veilig is, in combinatie met mogelijks maar een matig effect op de frequent optredende verkoudheden, moet grondig afgewogen worden. Over-the-counter vitamine C wordt nog altijd gepromoot zowel ter preventie als ter behandeling van snotneuzen.
Alleen bij serieuze inspanningen (sporter, skiër of soldaat) lijkt er een rol weggelegd voor de inname van een supplement vitamine C.
We kunnen geld uitsparen door te stoppen met supplementen te slikken die we massaal weer uitplassen.
Ook hier is het "kiwimodel" van kracht: A kiwi a day keeps the doctor away!
