Limburgse apothekers en ziekenhuizen

Samen voor een betere thuiszorg

Nadat een patiënt uit het ziekenhuis ontslagen wordt, is het essentieel dat hij ook thuis goede zorg krijgt. Het medicatieschema speelt daarbij een cruciale rol. Om de informatieoverdracht vlotter te laten verlopen, starten Apotheia en de Limburgse ziekenhuizen de zogenaamde enveloppe-actie.

Filip Ceulemans

De bedoeling van de enveloppe-actie is eenvoudig. Wanneer een patiënt uit het ziekenhuis wordt ontslagen, ontvangt hij een enveloppe of medicatiekaartje. De enveloppe bevat het medicatieschema op papier en het kaartje bevat een QR-code die de apotheek online toegang geeft tot het medicatieschema. De patiënt geeft de enveloppe of het kaartje af aan zijn huisapotheker. Die kan er vervolgens op toezien dat de patiënt zijn medicatie op een correcte manier verder gebruikt om zo de continuïteit van de zorg te waarborgen.

De enveloppe-actie werd eerder al – tot grote tevredenheid van apothekers en ziekenhuizen – in Vlaams-Brabant gelanceerd. Het zette Apotheia, de fusievereniging van apothekersorganisaties uit Limburg, Vlaams-Brabant en Mechelen, ertoe aan het systeem verder te verfijnen en maximaal uit te rollen in Limburg. “De voorbije maanden voerden we constructieve gesprekken met de Limburgse ziekenhuizen over hoe we de informatiedeling tussen ziekenhuis en apotheek kunnen verbeteren”, zegt apotheker Sanne Alders, die het project coördineert.

Kloof wegwerken

“De enveloppe bleek een interessante tool om de kloof tussen de eerste- en tweedelijnszorg te overbruggen en blinde vlekken weg te werken. Om de impact op de dagelijkse werking in sommige zorginstellingen zoveel mogelijk te beperken, ontwikkelden we op vraag van enkele ziekenhuizen een medicatiekaartje dat, net zoals de enveloppe, eenvoudig kan worden meegegeven aan de patiënt wanneer die het ziekenhuis verlaat. Op die manier probeerden wij om zo veel mogelijk ziekenhuizen aan boord te krijgen van dit waardevolle project.”

De demarche leverde succes op want momenteel werken de vijf grote ziekenhuizen in de provincie (AZ Vesalius in Tongeren, Noorderhart Marieziekenhuis in Pelt, Sint-Franciscus Ziekenhuis in Heusden-Zolder, Ziekenhuis Oost-Limburg Maas & Kempen en Genk en Jessa Ziekenhuis in Hasselt met een enveloppe of een medicatiekaartje om het medicatieschema vlot bij de apotheker te krijgen.

AZ Vesalius

AZ Vesalius in Tongeren was het eerste Limburgse ziekenhuis dat in het project stapte. "Wij hechten veel belang aan een correcte medicatiebegeleiding en waren daarom vragende partij om de enveloppe-actie in ons ziekenhuis op te starten”, zegt diensthoofd apotheek Karen Renkens. De dienst neurologie van het ziekenhuis ging als eerste met het project aan de slag. “Het initiatief werd er warm onthaald.” Momenteel wordt de enveloppe-actie in het volledige ziekenhuis uitgerold.

 Ook de apothekers onthalen de enveloppe-actie positief. Het stelt hen in staat om hun rol als geneesmiddelenexpert maximaal uit te spelen. “Het medicatieschema is een essentieel hulpmiddel om het geneesmiddelengebruik en de therapietrouw van onze patiënten nauw op te volgen”, zegt Joeri Van Dijck, co-voorzitter van Apotheia en zelf actief als apotheker in Bree. “We kunnen nakijken of de juiste medicatie is voorgeschreven en of deze correct wordt ingenomen. Bovendien kunnen wij eventuele onverenigbaarheden tussen geneesmiddelen – die tot ongewenste neveneffecten kunnen leiden bij de patiënt – sneller opsporen en elimineren in samenspraak met de huisarts. Zo bouwen wij samen met onze zorgpartners mee aan gezonder leven voor onze patiënten.”

Veelbelovende cijfers

De eerste cijfers van de enveloppe-actie zijn alvast veelbelovend. In de periode van 1 januari 2025 tot 31 mei 2025 werden er 953 enveloppen geregistreerd in de Limburgse apotheken. Dat zijn met andere woorden 953 patiënten wiens medicatieschema grondig gecheckt is door hun huisapotheker.

Omdat de gezondheidswaarde duidelijk is, lanceren Apotheia en de deelnemende ziekenhuizen een oproep aan alle Limburgers. “Word jij in het ziekenhuis opgenomen, vraag dan op voorhand aan je huisapotheker om jouw medicatieschema af te drukken zodat je dit kan meenemen naar het ziekenhuis. Krijg jij bij jouw ontslag uit het ziekenhuis een enveloppe of medicatiekaartje overhandigd? Geef dit zeker af aan jouw apotheker! Op die manier kan jouw huisapotheker jouw medicatiegebruik nauwlettend opvolgen en bijsturen waar nodig. Samen zorgen wij ervoor dat je thuis vlot herstelt en in goede gezondheid kan blijven”, besluit Sanne Alders.

 

VAN is verheugd dat ook Limburg groene enveloppe omarmt

Dat Limburgse ziekenhuizen en apothekers de groene enveloppe gaan gebruiken, is positief, maar er kunnen volgens het Vlaams Apothekersnetwerk (VAN) nog grote stappen worden gezet.

Het Vlaams Apothekersnetwerk (VAN) is verheugd dat ook in de provincie Limburg werk wordt gemaakt van de overdracht van het medicatieschema van de patiënt aan de huisapotheker na het ontslag van de patiënt uit het ziekenhuis. “Hiermee is de cirkel rond en wordt deze goede praktijk intussen toegepast in alle Vlaamse provincies en zelfs in een deel van Wallonië”, aldus VAN-directeur Marleen Haems. “In sommige provincies betreft het zelfs 80% van de ziekenhuizen met één of meerdere deelnemende afdelingen.”

“Dat is goed nieuws voor de patiënt. Een goed geïnformeerde huisapotheker is immers cruciaal om geneesmiddelen veilig, correct en doeltreffend op te volgen na uitslag uit het ziekenhuis”, vervolgt Marleen Haems. “De apotheker is vaak het eerste aanspreekpunt over medicatie, nog voor de huisarts opnieuw wordt geconsulteerd. De apotheker moet dan ook exact weten welke medicatie moet worden stopgezet, welke moet worden verdergezet en welke nieuw werd opgestart of aangepast. Dat maakt het verschil tussen een veilige en een risicovolle overgang van ziekenhuis naar thuis.”

500 medicatieschema's per maand

Dat Limburgse apothekers en ziekenhuizen in het systeem stappen is uiteraard een stap vooruit, maar toch stelt het VAN vast dat de impact voorlopig beperkt blijft. “Apothekers ontvangen maandelijks slechts zo’n 500 medicatieschema’s, terwijl jaarlijks bijna twee miljoen 65-plussers in België worden gehospitaliseerd. Dat betekent dat nog steeds te veel patiënten naar huis vertrekken zonder dat hun huisapotheker weet welke wijzigingen in hun medicatie zijn doorgevoerd.”

“In 2025 is een papieren overdracht simpelweg niet meer van deze tijd. Digitale oplossingen zijn in ontwikkeling, maar mogen niet worden vertraagd. Wij dringen er dan ook op aan dat deze digitalisering absolute prioriteit krijgt. Het is eigenlijk niet meer te verantwoorden dat deze informatie via een papieren overdracht moet gebeuren”, besluit Marleen Haems.