VAN gaat op zoek naar tijdsverslinders

Een aantal rondetafelgesprekken met experts inzake eHealth, georganiseerd door het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN), resulteren in een concreet actieplan digitalisering dat vooral moet leiden tot efficiënter werken. Dat is volgens het VAN nodig omwille van de sterk toenemende zorgbelasting.

De zorgsector staat onder druk door de vergrijzing, een tekort aan zorgverstrekkers en beperkte budgetten. Meer dan ooit zullen ziekenhuizen, om de eigen werking te ontlasten, taken doorschuiven naar de eerste lijn. De apotheker speelt daarbij door zijn laagdrempeligheid en toegankelijk karakter een sleutelrol. Wil de apotheek die rol ten volle opnemen, dan moet er efficiënter worden gewerkt. Digitalisering en het gebruik van artificiële intelligentie kunnen daar een belangrijke rol in spelen en het verschil maken.

Hoe kunnen deze technologieën de apotheker ondersteunen in zijn dagelijkse werking? Dat was de centrale vraag tijdens de rondetafelgesprekken van het VAN. Experten in AI, eHealth, gegevensdeling, dashboarding en digitalisering gaven een overzicht van wat er vandaag al bestaat en wat er in de pijplijn zit. En vooral hoe de apotheker dat in zijn praktijk kan integreren. Bij de opkomst van hybride zorg geldt één simpele regel: “Zet digitale tools in waar mogelijk en menselijke zorg waar nodig.”

AI als versterkend hulpmiddel

In deze lijn riep Claudia Rijcken (Pharmi) apothekers op AI te zien als een versterkend hulpmiddel. “AI zal de apotheker niet vervangen, maar wie AI niet inzet, zal zijn beroep niet optimaal kunnen uitoefenen.” AI kan volgens haar de farmaceutische zorg versterken via risicodetectie, medicatiebegeleiding en gepersonaliseerde patiëntinformatie. “Daarbij moet steeds aandacht worden besteed aan educatie en ethiek.”

Dat niet alles momenteel op punt staat, werd beaamd door Thomas Van Langendonck (Vitalink). Hij erkende dat er pijnpunten aanwezig zijn bij digitale systemen zoals Vitalink, Vaccinet 2.0 en Alivia, maar ziet wel een positieve evolutie. De introductie van FHIR-standaarden en de implementatie van VIDIS zijn voor hem voorbeelden van die positieve evolutie.

Nog zo’n innovaties die gamechangers kunnen worden, zijn BIHR, wat staat voor Belgian Integrated Health Record, en VIDIS, wat staat voor Virtual Integrated Drug Information System. BIHR is gebaseerd op de principes van geïntegreerde zorg en het quintuple-aim model en wil zorgverstrekkers een geïntegreerd en virtueel dashboard met alle relevante patiëntgegevens aanbieden. “De meest relevante informatie wordt automatisch in het dashboard gefilterd”, legt Dirk Broeckx uit. “Door gegevens ‘only once & at once’ te registreren en ook AI-ondersteuning in te bouwen, wordt de zorg efficiënter en persoonlijker. Daarbij denkt men meer in zorgepisodes in plaats van in caresets. De gegevens worden meer gegroepeerd rond één bepaalde aandoening – zoals bijvoorbeeld astma – eerder dan rond een bepaald zorgdoel wat meer aandoeningen – bijvoorbeeld het ontslag uit het ziekenhuis na een hospitalisatie voor astma – kan omvatten.”

Patiëntenzorg

Een zeker antwoord op de toenemende zorgvraag, is Population Health Management (PHM). Hierbij verschuift de zorg van ‘gericht op het individu’ naar ‘gericht op een bevolkingsgroep’. Door gezondheidsdata op buurtniveau te verzamelen en te analyseren, kunnen risicogroepen proactief worden benaderd. Dashboarding en het ontwikkelen van barometers als audittools voor zorgteams maken de data hanteerbaar.

Niet enkel systemen die te maken hebben met de patiëntenzorg kunnen de apotheker helpen bij zijn dagelijkse taken. Ook logistieke en administratieve processen kunnen op een moderne manier worden aangepakt. Voorraadbeheer en geneesmiddelentekorten zijn grote tijdverslinders. Tools die de apotheker hierbij helpen, zorgen dat er tijd vrijkomt om aan de patiënt te wijden. Een probleem dat in de nabije toekomst moet worden aangepakt, is standaardisatie. Niet enkel bij de apothekers – waar al veel gestandaardiseerd is – maar bij alle zorgverstrekkers. Alleen dan zijn gegevens echt overdraagbaar.

Actieplan

Met het oog op het verbeteren van de efficiëntie in de apotheek werd een VAN-actieplan opgesteld met drie concrete actiepunten:

1.      VAN zal starten met het inventariseren van de tijdverslinders in de apotheek.

2.      VAN zal inventariseren wat er allemaal reeds aan tools bestaat, toetsen of ze goed gebruikt worden en – zo nodig – betere implementatie faciliteren.

3.      VAN zal onderzoeken welke meldingssystemen zoals pop-ups, virtuele assistenten en rolkranten apothekers kunnen ondersteunen zonder hen te overbelasten, bijvoorbeeld bij het oplijsten en afhandelen van prioriteiten.