Frankrijk
Nieuw plafond voor kortingen op geneesmiddelen zet apotheken onder druk
Een maandag in het Journal officiel (het Franse Staatsblad) gepubliceerd decreet herschikt de kaarten in de relatie tussen apothekers en farmaceutische bedrijven. Het decreet, gezamenlijk uitgevaardigd door de ministeries van Volksgezondheid en Economie, legt geleidelijk nieuwe plafonds op voor kortingen en commerciële voordelen die door farmaceutische bedrijven worden toegekend voor verschillende soorten geneesmiddelen. Het doel is om een strikter kader te creëren voor deze praktijken en te zorgen voor meer eerlijkheid tussen de spelers.
Vanaf januari 2028 worden deze commerciële voordelen beperkt tot 20% van de prijs van de fabrikant exclusief belasting, per jaar en per productlijn, voor elke apotheek. Deze maatregel geldt voor generieke geneesmiddelen, hybride vervangingsmiddelen, biosimilars en hun referentie-equivalenten.
Minder speelruimte
Er is een overgangsregeling gepland, met degressieve drempels over drie opeenvolgende jaarlijkse periodes (2025-2028). In eerste instantie van 30% tot uiteindelijk 20%. In mei 2026 wordt een impactrapport verwacht om het effect van deze plafonds op de werkelijke kortingspercentages en de penetratie van de betrokken specialiteiten te beoordelen.
Voor apothekers zou de verwachte daling van de verkoopmarges bepaalde bedrijfsmodellen kunnen ondermijnen, met name die modellen die afhankelijk zijn van kortingen om andere inkomstendalingen te compenseren. Minder ruimte om te onderhandelen met farmaceutische bedrijven, betekent ook minder ruimte voor differentiatie tussen apotheken. Deze trend wordt nog versterkt door andere beperkingen: kosteninflatie, dalende volumes en toegenomen verplichtingen op het gebied van openbare gezondheidsdiensten.
Big Pharma: belemmering of kans?
Vanuit het standpunt van de grote farmaceutische bedrijven zou deze regelgeving kunnen overkomen als een verlies aan commercieel overwicht. Op middellange termijn kunnen ze het echter zien als een kans voor consolidatie. "Het plafond voor generieke kortingen verlagen is onzin. De patiënt zal geen cent besparen, maar het zal een paar grote farmaceutische bedrijven rijker maken", bekritiseert Laurent Filoche, apotheker en voorzitter van de UDGPO (Union des groupements de pharmaciens d'officine).
Groepen zoals Sanofi en Pfizer zijn minder afhankelijk van kortingsstrategieën dan kleinere farmaceutische bedrijven en kunnen profiteren van hun marketingkracht, netwerk en portfolio van innovatieve producten. Paradoxaal genoeg zou dit nieuwe kader hun positie kunnen versterken tegenover zwakkere concurrenten, terwijl het helpt om de kosten van de gezondheidszorg onder controle te houden.
Oproepen aan de regering om te buigen
Op sociale netwerken en in het Franse informatiemagazine voor apothekers Pharma365 constateert Laurent Filoche een massale mobilisatie: "Dit is geen geïsoleerd gemopper, maar algemene onvrede. De regering moet begrijpen dat je je niet tegen 20.000 apothekers kunt verzetten zonder gevolgen. De beroepsgroep spreekt met één stem - dat is ongekend!"
Filoche roept op om druk uit te oefenen op de regering en maakt de vergelijking met de mobilisatie van artsen tegen het plan Juppé in 1995. "Ons doel is duidelijk: de regering laten buigen. We willen een koerswijziging. We laten de apotheken niet kapotmaken."
De mobilisatie van artsen tegen het plan Juppé in 1995
Het Plan Juppé van 1995, voorgesteld door premier Alain Juppé als onderdeel van een grootscheepse hervorming van het socialezekerheidsstelsel, was bedoeld om de uitgaven voor gezondheidszorg onder controle te houden en het Franse ziekenhuiswezen radicaal te reorganiseren. Het voorzag in de oprichting van nationale doelstellingen voor de uitgaven van de ziekteverzekering (ONDAM), de oprichting van nieuwe regionale hospitalisatieagentschappen (ARH) en een strengere budgettaire controle op ziekenhuizen. Het plan beoogde ook de rol van de staat in de regulering van het gezondheidszorgsysteem te versterken, ten koste van de autonomie van de medische beroepen en de sociale partners, die tot dan toe sterk betrokken waren bij het beheer van de socialezekerheidsfondsen.
Geconfronteerd met deze maatregelen, die als technocratisch en centraliserend werden beschouwd, verzetten zelfstandige artsen, in het bijzonder huisartsen, zich fel tegen het plan. Bezorgd over de bedreiging van hun vrijheid om voor te schrijven en het vooruitzicht van grotere beperkingen op hun honoraria, organiseerden ze een ongekende mobilisatie: demonstraties, stakingen over de elektronische overdracht van medische formulieren en zelfs de tijdelijke sluiting van praktijken. Dit protest, gekoppeld aan andere massale industriële acties (vooral in de transportsector), verzwakte de regering politiek. Hoewel de hoofdlijnen van het plan gehandhaafd bleven, hielp de mobilisatie van artsen om bepaalde bepalingen af te remmen, met name die welke als te restrictief voor de vrije beroepen werden beschouwd, en betekende het een keerpunt in de betrekkingen tussen de staat en de gezondheidswerkers.
